Petrochemical cooling tower
کار اصلی پالایشگاه و پتروشیمی، تولید مواد سوختی و صنعتی، از نفت و گاز است. از آنجایی که منابع نفتی و گازی ایران حجم بسیار زیادی دارد، استراتژی کلان در حوزه نفت و گاز، جلوگیری از خام فروشی،ایجاد ارزش افزوده و تولید محصولات با ارزشتر در داخل کشور و سپس فروش آن به مشتریان داخلی و یا صادرات است.

قبل از شروع توضیحات بیشتر در مورد ویژگی های کولینگ تاور پالایشگاه ها و پتروشیمی، می خواهیم به یکی از سوال هایی که در ذهن بسیاری از ما وجود دارد پاسخ دهیم. سوال این است که فرق پالایشگاه و پتروشیمی در چیست؟

تفاوت پتروشیمی و پالایشگاه
برای اینکه از حوزه واژه های تخصصی و فرآیند های پیچیده شیمیایی خارج شویم، می توانیم به زبان ساده بگوییم پالایشگاه با استفاده از برج تقطیر، نفت خام را در اکثر موارد به سوخت های مختلف، روغنهای پایه صنعتی و مواد شیمیایی مانند بنزن و تلوئن تبدیل می کند. مواد اصلی سوختی که از پالایشگاه بدست می آید عبارت است از : قیر، مازوت(نفت کوره)، گازوئیل، نفت سفید(سوخت هواپیما)، نفتا، بنزین و گاز

در مقابل پتروشیمی با استفاده از خوراک گاز طبیعی یا متان، اتان یا نفتا، معمولا محصولات شیمیایی تولید می کنند که کاربرد آن برای شرکت های تولیدی و استفاده های غیر سوختی است. پلیمر ها مثل پلی اتیلن یا PE، پلی استایرن یا PS، پلی پروپیلن یا PP، آکریلونیتریل بوتادین استایرن که ما آن را با نام ABS می شناسیم، پلی وینیل کلراید یا PVC و اوره و آمونیاک جزو تولیدات اصلی پتروشیمی ها هستند.

تفاوت و فرق پالایشگاه و پتروشیمی و محصولات تولیدی آنهاپ

فرق محصول و فرآیند پالایشگاه نفت خام و پتروشیمی

البته بدلیل شرایط خاص تحریم ها، در سالهای گذشته، بنزین نیز به محصولات بعضی از پتروشیمی ها در ایران اضافه شد.

صنعت نفت و گاز ایران به دلیل اتکای اقتصاد کشور به درآمدهای نفتی که در این بین خوشبختانه میزان این وابستگی در سال‎های اخیر کمتر شده است، همواره به عنوان بزرگترین بخش اقتصاد ایران و از طریق توسعه تعاملات بین‎المللی، نقش موثری در پیشبرد اهداف دیپلماسی اقتصادی و تضمین امنیت ملی کشور ایفا کرده است.

امروزه کشور ما ایران با داشتن ۸۳۶.۴۷ میلیارد بشکه ذخایر هیدروکربور مایع(نفت خام، مایعات و میعانات گازی) و حدود ۳۴ تریلیون متر مکعب ذخایر گازی و با قرار گرفتن در رتبه نخست دنیا از حیث برخورداری از مجموع ذخایر هیدروکربوری، در جایگاه ویژه ای از لحاظ امنیت انرژی در جهان قرار دارد.

کار کولینگ تاور در پتروشیمی
یکی از تجهیزات مهم در پالایشگاه و پتروشیمی، برج خنک کننده یا کولینگ تاور(Cooling tower) نام دارد. برج خنک کن در صنایع نفت و گاز بدلیل ارزش افزوده قابل توجه این صنعت اهمیت دارد. حجم تولید و کارکرد شبانه روزه پالایشگاه و پتروشیمی، باعث می شود ضرورت عملکرد مداوم و صحیح برج خنک کننده، بسیار زیاد باشد.

کار کولینگ تاور در پتروشیمی و پالایشگاه خنک کردن آب برای انتقال حرارت ایجاد شده توسط فرآیند ها(پروسس)، دستگاه ها و خط تولید است.

در پتروشیمی-Petrochemical plant و پالایشگاه-Refinery معمولا بخاطر الزامات خاص صنعت نفت و گاز، از کولینگ تاور بتنی استفاده می کنند. جالب است بدانید که برج خنک کننده فایبرگلاس پکیج در صورتیکه کیفیت مناسبی داشته باشد، می تواند در پالایشگاه و پتروشیمی مورد استفاده قرار بگیرد. این نوع از برج های خنک کن(بتنی) همانگونه که در مطالب قبلی اشاره کردیم، اکثرا طول، عرض و ارتفاع قابل توجهی داشته و همچنین ظرفیت سرمایشی زیادی را ایجاد می کند.

برج خنک کن بتنی عظیم در پالایشگاه

در برخی موارد بدلیل شرایط ویژه آب خنک کاری(سختی، آلودگی و ذرات معلق)، از پکینگ اسپلش گرید در پالایشگاه ها و پتروشیمی ها استفاده می کنند. به بیان دیگر می توانیم بگوییم عموما بخاطر حساسیت ویژه و سختی آب، استفاده از انواع پکینگ ضد رسوب و اسپلش هم رایج است.

مشخصات مدیا تریکل اسپلش PP

بهینه سازی کولینگ تاور بتنی پالایشگاه و پتروشیمی
با توجه به ماهیت برج های خنک کن بتنی و نیز اقلیم نسبتا خشک ایران، کاهش مصرف آب برج خنک کننده (کولینگ تاور) پتروشیمی و پالایشگاه یکی از مسائلی است که امروزه مورد توجه ویژه ای قرار گرفته. بخاطر اهمیت توجه به کاهش میزان آب مصرفی برج خنک کن، شرکت آراکو علاوه بر تامین قطعات و تجهیزات کولینگ تاور های صنعتی، آمادگی دارد در قالب پروژه های مطالعاتی و با توجه به وظیفه تاور در پتروشیمی، به بررسی روش های کاهش مصرف آب پتروشیمی ها و پالایشگاه ها پرداخته و در انتهای پروژه با ارائه راهکارهای اجرایی که بر حسب اولویت های مالی و اجرایی طبقه بندی می شود، خدمت ویژه ای به صنعت نفت و گاز ارائه دهد.

موارد مهمی که در برج خنک کننده بتنی و فایبرگلاس پالایشگاه و پتروشیمی باید در نظر گرفت عبارت است از :

  • شرایط پکینگ و فیلینگ با توجه به سختی آب و رسوب ایجاد شده در برج خنک کننده
  • وضعیت فن و پره کولینگ تاور
  • شرایط و وضعیت موتور، گیربکس و درایو شفت برج خنک کننده
  • نحوه چیدمان و کیفیت لوور و قطره گیر
    مساله دیگری که می تواند در کاهش مصرف انرژی برج خنک کن تاثیر داشته باشد، استفاده از سیستم کنترل هوشمند دور فن است. سیستم کنترل هوشمند برج خنک کننده می تواند با دریافت اطلاعاتی مانند دمای حباب مرطوب، دمای هوای محیط، دمای آب خروجی کولینگ تاور و سرعت چرخش فن، در زمان هایی که دمای هوا کاهش پیدا می کند مثل عصر و شب، و در فصلهای سرد مثل پاییز و زمستان، با کم کردن دور فن و استفاده از اطلاعات فیدبک، در مصرف آب میک آپ برج و مصرف برق، صرفه جویی قابل توجهی ایجاد کند. کم کردن ملایم دور فن و پره کولینگ تاور، به غیر از کاهش مصرف آب، باعث بیشتر شدن و افزایش عمر موتور و مجموعه کاهش دور پروانه(گیربکس) خواهد شد.

فن فایبرگلاس قطر بزرگ در کولینگ تاور پتروشیمی و پالایشگاه
همانطور که اشاره کردیم، برج خنک کننده در پتروشیمی ها معمولا از نوع کولینگ بتونی در ابعاد بزرگ است. چرایی این انتخاب به میزان آب در گردش زیاد داخل مدار خنک کاری پتروشیمی بر می گردد. به همین خاطر است که در Refinery و petrochemical plant از برج خنک کن پکیج با ابعاد کوچک استفاده نمیشود. استفاده از برج بتونی مونتاژ در محل-Filed erected cooling tower، نیازمند فن و پره های با قطر بین 4 الی 10 متر است. طول زیاد فن کولینگ تاور باعث می شود روش تولید، کیفیت و بالانس پره ها بسیار مهم باشد. به همین علت است که استفاده از فن کامپوزیت ایرفویل با مقطع پیچش دار، در اندازه های بزرگ به کم شدن مصرف برق، کاهش صدا و بیشتر شدن راندمان سیستم خنک کاری منجر می شود. در تصویر زیر بعضی از مزیت های استفاده از پره های کامپوزیتی فایبرگلاس با مقطع پیچش دار نشان داده شده است.

مالکیت معنوی: شرکت آراکو(www.araco.ir) -برگرفته شده از www.cooling-tower.blog.ir